Smart senior nie tylko dzwoni

Magdalena Nowak

MwP 4 kwiecień 2014/ Narzędzia

Smartfon stał się niezbędnym towarzyszem życia przede wszystkim osób młodych, głównie w wieku 18–29 lat. Do nich kierowana jest większość reklam, gier i aplikacji. Jednak zdaje się, że przyszedł czas, by zainteresować się i starszymi grupami wiekowymi. Z dużym prawdopodobieństwem zaowocuje to w przyszłości.

Prawie połowa Amerykanów w wieku 50–64 lata (49 proc.) przy zakupie telefonu komórkowego wybrała smartfona¹. (Spośród nieco starszych osób, w wieku 65+ wybrało go 19 proc.). Przewiduje się, że począwszy od bieżącego roku pokolenie 55+ będzie jedną z najszybciej przyrastających grup użytkowników smartfonów na rynkach rozwijających się².

Co ciekawe, na Zachodzie tendencja ta utrzymuje się już od kilku lat – rok do roku widać przyrost na poziomie od dwudziestu kilku nawet do 38 proc. Eksperci szacują, że przy takim tempie wzrostu w 2020 r. zatrze się różnica w poszczególnych grupach wiekowych. Jeden z powodów jest oczywisty – niedługo kupienie prostego telefonu komórkowego, z podstawowymi funkcjami, takimi jak dzwonienie i wysyłanie SMS-ów, będzie prawdopodobnie niemożliwe.

Różnice w użytkowaniu

Według raportu Deloitte, przeprowadzonego w 11 krajach rozwiniętych (m.in. Belgia, Finlandia, Francja, Niemcy), jeden z czterech posiadaczy smartfona w wieku 55+ nigdy nie ściągnął żadnej aplikacji mobilnej. Podobnie jak z aplikacjami – ponad 2/3 użytkowników 55+ nie korzysta z serwisów społecznościowych przez smartfony. Choć odsetek korzystających z nich tradycyjnie – siedząc przed komputerem – jest całkiem spory.

Większość seniorów używa tylko funkcji natywnych – dzwoni i wysyła SMS-y. Powodów zaistniałej sytuacji jest kilka.

Po pierwsze – interfejs. Zarówno samego systemu operacyjnego, jak i aplikacji. Zwykle ma on mnóstwo możliwości i stawia użytkownika przed ogromnym wyborem. Wybór ten jest tak duży, że może stać się w pewnym momencie przytłaczający.

Kolejny problem to brak wiedzy na temat wielkości transferu danych i ich cennika operatora. Jedna czwarta osób w wieku 50+ przyznaje, że nie ma o tym pojęcia. Powstrzymuje ich więc strach przed dużymi rachunkami związanymi z przekroczeniem limitu transferu danych.

Korzystanie ze smartfona to korzystanie ze specyficznego ekosystemu, jakim są sklepy z aplikacjami. App markety oferują miliony aplikacji, których tematyka niezbyt dopasowana jest do odbiorcy w wieku 50+. Trzeba też wykazać się pewną sprawnością w szukaniu, by w takim gąszczu aplikacji znaleźć to, co nas interesuje – app market zwykle zadania nie ułatwia.

Jest to duże pole do popisu zarówno dla operatorów sieci, jak i producentów aplikacji mobilnych. Oswojenie seniora z technologią to proces czasochłonny, wymagający cierpliwości, który jednak z dużym prawdopodobieństwem zaowocuje w przyszłości.

Odpowiedni smartfon

O ile wybór odpowiedniego smartfona dla 50-latka nie stanowi raczej problemu, o tyle u osób w wieku 65+ używanie tego typu telefonu może być wyzwaniem.

W zeszłym roku, w laboratoriach na Uniwersytecie Cambridge przeprowadzono test czterech urządzeń pod kątem tego, czy są przyjazne dla osób starszych. Testom poddano telefony: Nokia Lumia 920, Nexus 4, iPhone 5, BlackBerry Z10 oraz telefon marki Emporia – jeden z produktów stworzonych specjalnie z myślą o osobach w wieku 50+. Jak wyglądał test? Tamtejsze laboratoria dysponują ciekawym sprzętem, służącym do symulowania odczuć osób starszych i niepełnosprawnych. Większość z nich dotyczy symulacji wizualnych lub motorycznych. Osoba, która chce przekonać się na własnej skórze, jak to jest mieć 65 lat, wkłada specjalne okulary pogarszające widzenie. Do tego – zestaw rękawic, które ograniczają zdolność chwytania i zmniejszają ogólną siłę w rękach – tak jak występuje to u osób starszych. Na koniec mamy specjalny garnitur, który ogranicza ruchy – głównie stawów barkowych i łokci. Tak ubrany tester korzystał po kolei z każdego z podanych wyżej modeli. Wynik? Najlepiej wypadł telefon z laboratorium Emporia, łączący w sobie elementy standardowej komórki (klawiatura) i smartfona (ekran dotykowy). Dość dobrze sprawdziły się również iPhone5 i Nokia Lumia 920³.

Inny test robił w styczniu tego roku magazyn „Wired”. Jeden z najlepszych ich zdaniem smartfonów dla osób starszych to Fujitsu Stylistic S01⁴.

Warto zauważyć, że przybywa firm, które zaczynają się specjalizować w tego typu urządzeniach. Jednym z projektów wartych uwagi jest Silverline – smartfon dedykowany seniorom, posiadający bardzo przyjazny interfejs. Kolejny to F12-D stworzony przez Fujitsu i firmę DoCoMo. Smartfon jest wyposażony w Raku Raku⁵ – wywodzący się z Androida system operacyjny stworzony w Japonii. Raku Raku oznacza po japońsku „wygodny” lub „prosty”.

Polski senior nie jest smart

Według najnowszych danych, w styczniu tego roku w Polsce smartfony posiadało 28 proc. użytkowników w grupie wiekowej 50–59 lat i 9 proc. osób w wieku powyżej 60 lat⁶.

Oznacza to, że polskie pokolenie 50+ niezbyt chętnie, ale jednak zaczyna sięgać po smartfony. W porównaniu z rynkiem brytyjskim czy niemieckim, mamy jednak jeszcze sporo do nadrobienia. Jak się okazuje ośmiu na dziesięciu Polaków po pięćdziesiątce nie korzysta z internetu. Oznacza to, że aż 78 proc. (ok. 10 z 13 mln!) Polaków w wieku powyżej 50 lat nie ma dostępu do niższych cen czy lepszych usług i produktów oraz ofert firm, które docierają do swoich klientów online. Do tego znajdujemy się w piątce najniżej punktowanych krajów UE pod względem cyfryzacji⁷. Daleko nam też do czołówki, jeśli chodzi o dostęp do najnowszych technologii. Według aktualnego Globalnego Indeksu Konkurencyjności, obliczanego przez World Economic Forum, zajmujemy pod tym względem 102 miejsce na świecie⁸.

Nic dziwnego, że polskie pokolenie 50+ trudno przekonać do smartfona. Większość z tych osób korzysta jeszcze z tradycyjnych komórek i jest do nich dość przywiązana – wymienia telefon średnio raz na 2,5 roku. Aplikacji mobilnych używa jedynie 7 proc. osób z tej grupy. Chęć korzystania deklaruje natomiast 5 proc. Ale, co ciekawe – ponad połowa z nich robi swoim smartfonem zdjęcia⁹.

Pocieszające jest to, że na naszym rodzimym podwórku pojawiają się oddolne inicjatywy oferujące pomoc osobom w wieku 50+ w oswajaniu się z technologią, treściami i usługami dostępnymi w internecie. Jedną z nich jest Polska Cyfrowa Równych Szans (PCRS). „Latarnicy” – tak nazywają samych siebie – dążą do tego, by każdy Polak potrafił korzystać z internetu, sprzętu komputerowego, telefonu komórkowego. Latarnia morska wskazuje drogę żeglarzom, którzy chcą i potrafią odczytywać jej sygnały. Latarnicy uczą żeglarzy jak to robić¹⁰.

Aplikacje mobilne

Liczba aplikacji dedykowana seniorom jest niewielka w porównaniu z tym, co oferuje się dwudziestolatkom. Jednak z tego, co jest na rynku, można wyróżnić kilka zasadniczych kategorii tematycznych. Są to: komunikacja, zdrowie, aplikacje pomagające w życiu codziennym oraz ułatwiające korzystanie ze smartfona.

Na szczególną uwagę zasługuje tutaj przede wszystkim segment związany ze zdrowiem i telemedycyną. Jak donoszą analitycy z ABI Research, do 2016 r. rynek mHealth może być warty nawet 400 mln dol. Zresztą już teraz możemy zaobserwować, w jakim tempie rozwijają się aplikacje związane z monitorowaniem funkcji naszego organizmu. W kwestii pozostałych aplikacji dedykowanych osobom w wieku 50+, warto wspomnieć o Big Launcher Senior Phone – prostym interfejsie na Androida. Ściągnięcie aplikacji pozwala na odchudzenie i uproszczenie interfejsu – duże ikony, łatwy dostęp do najbardziej potrzebnych funkcji, przejrzyste wyświetlanie ostatnich połączeń. Aplikacja dedykowana jest głównie osobom starszym i mającym problemy ze wzrokiem. Jednak okazuje się, że bardzo entuzjastyczne recenzje zostawiają na jej temat również młodzi, zdrowi użytkownicy. Podobna aplikacja to Phonotto Simple Phone Seniors, również na Androida. Voice Reading przeczyta na głos wszystko ze stron WWW czy plików tekstowych. Silver surf to darmowa przeglądarka stron internetowych z dużymi przyciskami nawigacyjnymi, funkcją powiększania tekstu oraz możliwością zwiększania kontrastu na stronie WWW. Pill Reminders firmy Drugs.com przypomni nam o lekarstwach. Dragon Dictation pomoże napisać e-maile i inne wiadomości tekstowe – trzeba mu tylko głośno wszystko podyktować.

To dopiero początek

Żyjemy w niesamowitych czasach, w którym możemy obserwować, jak szybko rodzi się nowa technologia i jak szybko człowiek się do niej adaptuje. Zdaje się, że umknął nam nawet moment, w którym staliśmy się mobile i zaczęliśmy spać ze smartfonem pod poduszką.

Wiele z dziedzin naszego życia zaczęło się smartfonizować. Seniorzy uczą się nowej technologii od swoich wnuków. A jak będzie z następnymi pokoleniami? Czy pokolenie Facebooka będzie też potrzebowało przewodnika w przyszłości?

Przypisy:
¹ http://www.pewinternet.org/fact-sheets/mobile-technology-fact-sheet/
² http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/Technology-Media-Telecommunications/gx-tmt-2014prediction-smartphone.pdf
³ http://www.pocket-lint.com/news/119489-mobile-phone-accessibility-tested
⁴ http://www.wired.co.uk/magazine/archive/2014/01/test/super-simple-phones
⁵ http://www.theverge.com/2012/5/16/3023710/docomo-raku-raku-smartphone-f12-d-android-4-0-seniors
⁶ http://leopoold.nazwa.pl/Raport_marketing-mobilny_w_Polsce_2013-2014.pdf
⁷ http://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/DAE%20SCOREBOARD%202013%20-%20SWD%202013%20217%20FINAL.pdf
⁸ http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalCompetitivenessReport_2013-14.pdf
⁹ http://leopoold.nazwa.pl/Raport_marketing-mobilny_w_Polsce_2013-2014.pdf
¹⁰ https://latarnicy.pl/

Magdalena Nowak, designer & researcher, chief product officer.
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.